Mercedes-Benz Arocs z hydraulicznym napędem pomocniczym (HAD)
Napęd na wszystkie koła w pojazdach budowlanych: niektórzy potrzebują go przez cały czas, inni nigdy, a wielu - tylko od czasu do czasu. Mercedes-Benz Arocs oferuje rozwiązania ściśle dopasowane do wymagań klientów. Odnosi się to zarówno do licznych konfiguracji osi, wersji silnikowych czy rodzajów kabin, jak i do układów napędowych. Mercedes-Benz dostarcza Arocsa bez napędu na wszystkie koła, przeznaczonego do użytkowania głównie na utwardzonych drogach i w łagodnym terenie, z dołączanym napędem wszystkich kół - z myślą o eksploatacji w trudniejszych warunkach terenowych, a także z napędem stałym - gdy w grę wchodzi ciężka jazda terenowa. Teraz ofertę uzupełnia kolejny wariant Arocsa, wyposażony w hydrauliczny napęd pomocniczy (HAD). Za tą nazwą kryje się wyjątkowo pomysłowy napęd hydrauliczny kół przedniej osi, przeznaczony do okazjonalnego zastosowania w terenie. Arocs HAD ustanawia nowe standardy w segmencie: jest mocny, łatwy w obsłudze i lżejszy od wersji z napędem na wszystkie koła, a jego napęd nie wymaga dodatkowej konserwacji i ma długi okres eksploatacji. Jednocześnie wyróżnia się niższym zużyciem paliwa i emisją spalin, a tym samym pomaga chronić środowisko.
Rozwinięcie skrótowca HAD to w języku polskim "hydrauliczny napęd pomocniczy", dodatkowy układ napędowy wykorzystywany tylko wtedy, gdy istnieje taka konieczność. Jego technologia znacznie różni się od klasycznego, stałego lub dołączanego napędu na wszystkie koła ze skrzynią rozdzielczą, wałem napędowym, dyferencjałem i półosiami.
Żeby uruchomić hydrauliczny napęd pomocniczy, kierowcy musi tylko wcisnąć odpowiedni przycisk na desce rozdzielczej. Można to zrobić na postoju, jeszcze przed wjazdem na plac budowy lub już po zjechaniu z utwardzonej drogi. Napęd wyróżnia się wyjątkową elastycznością: kierowca może aktywować blokady dyferencjałów niezależnie od stanu działania HAD. Innymi słowy, jeśli warunki tego wymagają, może uruchomić blokadę tylnego mechanizmu różnicowego bez korzystania z napędu przednich kół.
Szeroka gama wersji z dwiema lub trzema osiami
Arocs HAD jest oferowany w wielu wariantach. Dostępne konfiguracje osi obejmują odmiany: 4x2, 6x2 z osią wleczoną oraz 6x4, a każda z nich wyposażona jest w pneumatyczne zawieszenie tylnej/tylnych osi.
W gamie jednostek napędowych do wyboru są dwa silniki, każdy w czterech wersjach mocy. Motor Mercedes-Benz OM 470 o pojemności 10,7 l rozwija od 240 kW (326 KM) do 315 kW (428 KM), a 12,8-litrowa jednostka OM 471 generuje od 310 kW (421 KM) do 375 kW (510 KM). Siła napędowa jest kierowana do kół za pośrednictwem całkowicie zautomatyzowanej przekładni Mercedes PowerShift 3 z 12 lub 16 przełożeniami.
Również oferta kabin nie pozostawia niczego do życzenia. Do wyboru są warianty ClassicSpace w trzech wersjach długości, CompactSpace, StreamSpace oraz BigSpace, dostępne o szerokości 2,3 lub 2,5 m. Napęd HAD można zamówić także dla Actrosa i Antosa w tych samych specyfikacjach. I choć w przypadku tych modeli zapotrzebowanie na napęd wszystkich kół jest mniejsze, to nie brakuje sytuacji, gdy i tu potrzeba dodatkowej trakcji - na przykład w ciężkim transporcie dystrybucyjnym. Tam, gdzie znaki drogowe zwalniają pojazdy z napędem wszystkich kół z obowiązku zakładania łańcuchów śniegowych, HAD pozwala uniknąć ich czasochłonnego montażu - na przykład w przypadku użytkowanych w górach ciężarówek dystrybucyjnych z ogumieniem 385/65 R 22.5.
Wyrafinowana technologia napędu hydraulicznego
Podstawowe elementy napędu HAD obejmują pompę wysokiego ciśnienia, przednią oś z silnikami w piastach, moduł boczny oraz blok zaworów. Podzespoły hydrauliczne są połączone za pomocą przewodów hydraulicznych przesyłających ciecz pod zróżnicowanym ciśnieniem.
Pompa wysokiego ciśnienia - serce napędu HAD
Sercem napędu HAD jest wydajna pompa wysokiego ciśnienia, umieszczona w centralnym miejscu przy silniku i napędzana bezpośrednio przez przystawkę odbioru mocy. Pompa ma moc do 112 kW, a jej wydajność przy maksymalnym ciśnieniu 450 barów sięga 350 l/min.
Przednia oś Arocsa HAD ma klasyczną konstrukcję, ze stalowym zawieszeniem i tarczami hamulcowymi. Z zewnątrz wariant HAD można rozpoznać po zmodyfikowanych pokrywach kół. Oś dostępna jest w dwóch rozstawach kół, automatycznie dopasowanych do wybranej wersji modelu. Na potrzeby integracji silników z piastami kół po lewej i prawej stronie opracowano nowe zwrotnice oraz obręcze.
Mocne silniki gwiazdowe o 10 cylindrach
Silniki w piastach przednich kół zamieniają ciśnienie hydrauliczne na pracę mechaniczną. Są to jednostki gwiazdowe z centralnym wałem korbowym, o 10 cylindrach umieszczonych promieniowo na obwodzie koła. Ich tłoki są naprzemiennie wypychane przez ciśnienie hydrauliczne. Siła reakcji wytwarza moment, który napędza przednie koła. Każdy z silników ma pojemność 934 ccm, moc 40 kW i osiąga maksymalny moment obrotowy 6250 Nm. Olej hydrauliczny do ich zasilania jest dostarczany bezpośrednio przez sworzeń zwrotnicy. Zamontowany w końcówce obrotowy rozdzielacz zabezpiecza przewody wysokiego ciśnienia przed zawinięciem w trakcie skręcania. Układ nie musi więc kompensować ruchów kierownicy, a jedynie ruchy zawieszenia - co ma istotny wpływ na wydłużenie żywotności.
Układ hydrauliczny pracuje pod ciśnieniem do 450 barów
Układ hydrauliczny składa się z trzech obiegów. Obieg wysokiego ciśnienia odpowiadający za napęd silników w piastach osiąga ciśnienie robocze do 450 barów. Obieg niskiego ciśnienia pracuje pod ciśnieniem do 30 barów i służy do sterowania układem - utrzymuje tłoki silników w piastach w pozycji spoczynkowej, gdy te nie są używane. Trzeci obieg składa się z bezciśnieniowego przewodu nadmiarowego, którym nadmiar płynu hydraulicznego powraca do zbiornika.
Łącznie, w układzie krąży 32 l oleju. Mercedes-Benz wykorzystuje tu syntetyczny olej przekładniowy, podobny do stosowanego w ciężarówkach. Przeznaczono go do pracy w szerokim zakresie temperatur - od -40 do 90 stopni Celsjusza, obejmującym najbardziej ekstremalne warunki. Gdy kierowca uruchomi HAD zimą, specjalne oprogramowanie automatycznie podgrzewa olej do minimalnej temperatury roboczej około 15 stopni Celsjusza, zwiększając dostępność systemu.
Przed zbyt wysokimi temperaturami chroni moduł chłodzenia zlokalizowany w module bocznym, po prawej stronie ramy. Jego moc wynosi około 20 kW. Moduł składa się z chłodnicy oleju i wentylatora we wspólnej, zamontowanej pionowo obudowie, zbiornika hydraulicznego oraz filtra oleju.
Kluczową rolę odgrywa blok sterowania zaworami, również umieszczony w module bocznym, poniżej ramy. Składa się on ze wszystkich zaworów potrzebnych do sterowania napędem hydraulicznym, odpowiada też za przekazywanie stałej ilości oleju z obiegu wysoko- do niskociśnieniowego (w celu chłodzenia). Z blokiem zintegrowano również czujniki ciśnienia w różnych obwodach oraz czujnik temperatury. Jego wykonaną ze staliwa obudowa została zoptymalizowana pod kątem masy. W połączeniu z frezowanymi blokami zaworów, zaoszczędzono około 35 kg.
Jednostka sterująca przekładnią - "mózg" HAD
"Mózgiem" hydraulicznego napędu pomocniczego jest moduł połączony z jednostką sterującą przekładnią (TCU - transmission control unit). Nadzoruje on działanie pompy, bloku zaworów i wentylatora, a więc całego dodatkowego układu napędowego. Główną zaletą opracowanego przez Mercedes-Benz systemu sterowania jest elastyczność - wartość momentu obrotowego generowana przez silniki w piastach kół jest dostosowana do sytuacji na drodze. System zbiera informacje z czujników: analizuje poślizg i masę pojazdu, a także jego nachylenie. W porównaniu z prostymi rozwiązaniami typu 0-1, wyrafinowane sterowanie napędem HAD zapewnia lepszą trakcję: generuje tyle momentu, ile potrzeba w danej sytuacji. Jednocześnie układ odznacza się dłuższą żywotnością i w znacznie mniejszym stopniu wpływa na zwiększenie zużycia paliwa oraz emisji spalin.
